Bloot spelen
Kinderen ontwikkelen tussen hun 2e en 3e jaar hun identiteit. Ze ontdekken dat de ene persoon anders is dan de andere en worden zich bewust van hun eigen en andermans lichaam. Ze raken heel nieuwsgierig naar wat daar allemaal mee te doen is en hoe het eruitziet en voelt.
Kinderen kunnen hun lichaam openlijk bekijken, en voelen bij zichzelf en bij elkaar. Op deze leeftijd kennen kinderen nog geen schaamte en ook de sociale regels zijn nog niet bekend. Het doen-alsof-spel en de fantasie ontwikkelen zich ook flink in deze leeftijdsfase; het doktertje of vadertje en moedertje spelen kan gepaard gaan met uitkleden of samen lichamelijke spelletjes doen. Dit is niet gericht op seksuele bevrediging maar op het ontdekken van zichzelf en van elkaars (andere) lichaam.
Wanneer een kind naar school gaat, zal het daar de bijbehorende sociale gedragsregels en afspraken leren. Zo ook met dit soort onderwerpen. Thuis werd elkaar aanraken of uitkleden misschien goed gevonden, op school kan dat niet meer. Zo leert een kind dat wij elkaars geslachtsdelen niet zomaar aanraken.
Natuurlijk is de ontdekkingstocht nog niet voorbij, alleen doen kinderen het nu vaak stiekem of als er geen anderen bij zijn. Wanneer jij het thuis oké vindt als kinderen dit soort spelletjes spelen en open bent over seksualiteit, dan hoeft dat minder stiekem (of niet). Wanneer ouders het helemaal afkeuren of een gezin is heel gesloten over seksualiteit, dan kan het zijn dat kinderen het juist meer stiekem doen of als ze alleen zijn
Wat kun je nu op deze leeftijd doen? Wat algemene tips:
- Zorg dat je je kinderen niet het gevoel geeft dat het fout of vies is. Het kan zijn dat kinderen daardoor gevoelens van schuld gaan ontwikkelen over iets wat eigenlijk heel normaal is en bij hun ontwikkeling hoort
- Bespreek met je kinderen dat het gedrag niet wordt afgekeurd, maar geef aan op welke plek, moment of vorm het wel afgekeurd wordt. Leg daarbij ook uit waarom. Deze spelletjes kunnen niet met iedereen overal.
- Zie je het gebeuren met een vriendje of vriendinnetje en wil je dat niet, zeg dan dat je snapt dat het een leuk spelletje is, maar dat je liever hebt dat ze nu iets anders gaan doen.
- Leer kinderen dat ze zich bij dit soort spelletjes aan bepaalde regels moeten houden. Bijvoorbeeld dat je nooit iemand mag aanraken zonder dat hij of zij dat wil en dat je zelf ook altijd heel duidelijk mag en moet zeggen tegen een ander kindje wanneer je iets niet wil of wil doen. Of dat bepaalde dingen alleen door grote mensen gedaan worden en niet door kinderen.
- Wanneer ze met een vriendje of vriendinnetje in hun blootje gaan lopen of er een spelletje omheen spelen, zou ik het zelf gewoon aankaarten bij de ouders van dat vriendje. Hoe denken die erover, wat zullen jullie met de kinderen afspreken?
Zo hoef je je daar niet druk om te maken en is het open en duidelijk. Ook de afspraken naar de kinderen toe.
Twee leuke en informatieve boeken over dit onderwerp van Sanderijn van der Doef zijn:
- Kleine mensen grote gevoelens, de seksuele opvoeding van kinderen
- (isbn: 9789021618906)
- Ik vind jou lief (isbn: 9789021611501)