Laurien Bleeker Lichamelijke ontwikkeling 2 mrt 2025, 11:02

Leestijd: 6 minuten

Met bzc (babyzindelijkheidscommunicatie) houd je je baby binnen no time droog

Tessa de Zeeuw begeleidt ouders met babyzindelijkheidscommunicatie (bzc) oftewel: reageren op de signalen die je baby afgeeft wanneer het moet plassen of poepen. Door op die signalen te reageren, net als bij honger of slaap, en je baby op een potje te zetten houd je je baby waar mogelijk schoon en droog.

Hoe dan?! horen we je haast denken. En dat dacht Tessa ook toen iemand haar na de geboorte van haar derde kindje vertelde dat dit echt kan. Ze begon erover te lezen en zag al snel waar het om draaide: je baby observeren op lichamelijke signalen voor een plas of voor het poepen en daar op inspelen. En ja, dit kan dus al vanaf de geboorte van je baby.

Aangeboren instinct om droog te blijven

Ze kwam erachter dat baby’s een weerstand hebben tegen natte luiers: “Baby’s hebben een superhandig aangeboren instinct: ze willen zichzelf schoon en droog houden. Plassen ze tegen zichzelf aan, of in een luier, dan worden ze nat en vies wat infectiegevaar geeft. Als ouder kun je daarop inspelen, net als wat je doet met honger en slaap. Dan geeft je baby ook tekens zoals smakken of in de oogjes wrijven en als ouder reageer je op de behoefte van je baby, namelijk eten of in bed leggen. Met plassen is dit niet anders.”

Wat zijn de tekenen van moeten plassen en poepen?

Vaak zijn het tekens van ongemak, zo legt Tessa uit. Denk aan trappelen met de beentjes, mopperen of een beetje pruttelen. Soms is er onrust tijdens een voeding. Het kan per kind verschillen.

“Bij mijn eigen zoontje merkte ik dat hij meer ontspannen was als hij zonder luier kon plassen en dat hij minder vaak onbegrepen huilde. Hij had ook weinig krampjes, want poepen ging heel ontspannen. Ik had dat veel eerder willen weten en ben deze kennis vervolgens zelf gaan delen aan andere ouders. Toen een van mijn reels over bzc viral ging, kwamen daar heel veel reacties op van ouders waarbij er een wereld voor ze open ging.”

Een Instagram-account over babyzindelijkheidscommunicatie

“Ik kreeg er veel volgers bij op mijn Instagram-account over bzc. Dit waren vooral ouders die er ook mee wilden beginnen en behoefte hadden aan informatie. Daarom heb ik al mijn kennis opgeschreven als een soort handleiding. In januari heb ik dit boek uitgebracht en ik ben een community gestart voor ouders die met en van elkaar willen leren: de Blote Billen Bende. Deze gemeenschap kwam voort uit de behoefte van ouders die niemand kennen die ook aan bzc doen.”

Je krijgt ook negatieve reacties

“Ja, er zitten ook negatieve reacties bij en dat vind ik heel begrijpelijk. We leven in een wereld waarin een luier normaal is, het is moeilijk om dat idee los te laten. Ook wordt door iedereen die officieel advies geeft hierin, zoals het consultatiebureau, aan ouders verteld dat je pas in de peutertijd begint met het zindelijk worden. Collectief zijn we vergeten dat baby’s hier al klaar voor zijn, ze vragen er zelfs om als je de tekens kunt lezen.

Reageren op zindelijkheidssignalen bij baby’s is al zo oud als de mensheid. Tot de opkomst van de luierindustrie en de wasmachine, toen werd de boodschap: baby’s hoeven hier nog niks mee te doen. En dat kon ook, want de luier was een ontzettend handig hulpmiddel. Toch wordt in andere delen van de wereld nog heel veel aan bzc gedaan en vroeger was het ook heel normaal. Mijn oma vertelde dat ze vanaf zes maanden op de signalen van mijn eigen moeder lette en dat zij met een jaar oud dag en nacht zindelijk was. Dat is pas twee generaties geleden.”

Groot voordeel om meteen te starten met babyzindelijkheidscommunicatie

Tessa vertelt ook dat het grote voordeel van meteen na de geboorte starten met bzc is dat je het aangeboren bewustzijn van je baby om te moeten plassen en poepen behoudt. Je reageert op de signalen van je kindje, wat ervoor zorgt dat het leert om een plasje even op te houden, want het weet: mijn potje komt eraan. Begin je pas op latere leeftijd, dan raakt je kind het gevoel van aandrang kwijt. Dat moet je dan weer helpen opbouwen. Dat kan veel frustraties opleveren bij zowel ouders als het kind. Vooral als je aan de slag gaat met een peuter, die volop op zoek is naar zelfbeschikking, met conventionele vormen van potjestraining en belonen. Er komt dan enorm veel druk op je kind te liggen, wat juist ook averechts kan werken.

Andere voordelen zijn:

• Je bespaart er heel veel luiers mee, dus het is een stuk beter voor het milieu
• Daarmee bespaar je dus ook een hoop geld
• Het scheelt veel fysiek ongemak bij je baby, denk aan luieruitslag en krampjes
• Gemiddeld zijn kindjes dankzij zindelijkheidscommunicatie met achttien maanden overdag uit de luiers en gemiddeld met twintig maanden ’s nachts, in plaats van pas met drie à vier jaar.

Hoe leer je een baby aan om in een potje te plassen?

Tessa schreef er een heel boek over waarin ze de basis uitlegt. Maar ze benadrukt: babyzindelijkheidscommunicatie ziet er in ieder gezin weer anders uit. De meeste mensen combineren het met werk en opvang, en doen het dus parttime. Ook dat is een reële mogelijkheid.

Wat je wel meteen kunt doen is je baby observeren op signalen die het afgeeft voor het plassen of poepen. Deze signalen zijn het helderst tussen de nul en vier tot zes maanden. Je kunt je kind ook consistent boven een potje, emmer of wat je voorhanden hebt hangen op bepaalde momenten waarop je weet dat het moet. Bijvoorbeeld omdat het logisch is of waarop het fijn is dat het even de gelegenheid krijgt om te gaan. Zoals na een voeding en voor en na het slapengaan.

Tessa: “Kijk of je kunt uitvogelen wat je kindje wel en niet fijn vindt en nodig heeft. Waar vindt het ontspanning in? Natuurlijk kost het wat moeite om de ruimte te nemen om de signalen van je kind te herkennen en erop te reageren, maar uiteindelijk scheelt het je ook veel tijd en moeite. Je hoeft er bovendien niet fulltime mee bezig te zijn om je kind toch te kunnen helpen. Je vindt er wel een weg in.

Tessa’s eigen ervaring

Wat ik zelf indrukwekkend vond, was hoe snel mijn kindje het doorhad. Zo poepte hij vrij snel nadat we begonnen bijna nooit meer in zijn luier, want hij wist dat de gelegenheid om op het potje te poepen eraan kwam. Ik bood hem genoeg momenten daarvoor: na het wakker worden en na een voeding bijvoorbeeld. Dat zijn momenten dat je kindje poept. Voeding prikkelt de darmen bijvoorbeeld en dan komt de poep op gang. Als je de signalen eenmaal doorhebt en op die logische momenten een potje aanbiedt, leren baby’s heel snel om hun behoefte even op te houden. Je hebt dan als ouders geen uitgebreide poepluiers meer, dat scheelt pas tijd en moeite.”

Dilemma: ‘Mijn zoon (bijna 4) is zindelijk maar wil alleen in een luier plassen, wat moet ik doen?’