Valery de Voijs ADHD 5 mei 2021, 09:47

Leestijd: 3 minuten

De effecten van gamen en social media op ADHD: meer onderzoek is nodig

De afgelopen decennia krijgen kinderen (en volwassenen) steeds vaker de diagnose ADHD. Als ook jouw kind gediagnostiseeerd is met ADHD, maak je je misschien druk of zijn gebruik van media daar een rol in speelt. Maar is dat scrollen door social media, of het spelen van (gewelddadige) videogames nu echt zo problematisch? Vaak wordt ervan uitgegaan dat dit het gebruik van dit soort media bijdraagt aan de ADHD symptomen, maar wat zegt onderzoek hier eigenlijk over?

Onderzoek zette resultaten van vier decennia naast elkaar, en wat bleek? Tussen het mediagebruik van kinderen en ADHD-gerelateerd gedrag bestaat een relatie, maar die is statistisch klein.

Onderzoek naar media en ADHD

In het onderzoek is gekeken naar onderzoeksresultaten van de afgelopen vier decennia. Deze onderzoeken gingen over de relatie tussen mediagebruik en ADHD gerelateerd gedrag (aandachtsproblemen, hyperactiviteit en impulsiviteit). Wat bleek? Aan de resultaten te zien is er wel sprake van een relatie, maar er is meer onderzoek nodig om harde conclusies te kunnen trekken. De drie grootste tekortkomingen zijn als volgt.

1. Oorzaak of gevolg?

De eerste grootste tekortkoming zit hem in de causaliteit van de relatie tussen ADHD gerelateerd gedrag en mediagebruik. Om vast te stellen of dit een causale (oorzaak/gevolg) relatie is, moet er meer onderzoek worden gedaan naar de aard van deze relatie. Ines Byens (assistent professor aan de Universiteit van Amsterdam) werkte mee aan het onderzoek. Volgens haar blijft het tot nu toe onduidelijk of mediagebruik een oorzaak of juist een gevolg is van ADHD-gerelateerd gedrag bij kinderen. Of beide.

2. Geweld of snelheid?

Een tweede tekortkoming in bestaand onderzoek naar mediagebruik en ADHD is dat er niet genoeg onderscheid wordt gemaakt tussen twee factoren: geweld en snelheid. Het is nog altijd onduidelijk welk van deze factoren nu een oorzaak/gevolg is van ADHD. Enerzijds kan het geweld in tv shows of videogames bijdragen aan ADHD gedrag. Als er veel gekeken wordt naar agressie kan een kind dit gaan overnemen, en laat agressief gedrag nu net thuishoren in het rijtje ‘gedragsproblemen bij ADHD’. Een andere factor waar naar gekeken wordt is snelheid van de content. Bij snel bewegende beelden en interacties op het scherm raakt een kind ‘overprikkeld’. En is dan (als hij niet aan het gamen is) ‘onderprikkeld’.

Weer geldt hier: het is niet duidelijk of kinderen met ADHD meer aangetrokken zijn tot gewelddadige snelle content. Of dat ze juist drukker worden dóór die content (dan is mediagebruik de oorzaak)

https://www.jmouders.nl/wat-doen-kinderen-op-tiktok/

3. Individuele verschillen

Ten slotte is het volgens dit onderzoek nodig om meer aandacht te besteden aan de verschillen tussen kinderen. Ieder kind is namelijk anders, en in onderzoek moet er beter worden ingesteld bij deze verschillen. Niet alleen de leeftijd en karakter van een kind telt mee, maar ook de sociale omgeving van het kind, het ‘soort’ media en hoe een kind hierop reageert. Volgens Beyens zijn die individuele verschillen nodig om te kunnen bepalen wie gevoelig is voor media-effecten en wie niet.

Drie C’s

In het onderzoek werd gebruik gemaakt van een theoretisch model (het DSMM model), die in spreektaal ook wel aangeduid wordt met de ‘Drie C’s‘: content, context, en children. Eigenlijk komt het erop neer dat de effecten van mediagebruik moeilijk te meten zijn. Ieder kind (child) is namelijk anders, en zal anders reageren op bepaalde games of films (content) in verschillende situaties (context)

Als ouder ken jij je kind natuurlijk het beste. Wil je zelf aan de hand van deze ‘drie C’s’ evalueren wat voor invloed die game nu eigenlijk heeft op je zoon of dochter? Door deze vragen voor jezelf te beantwoorden krijg je alvast een beter idee

Omgaan met je ADHD puber? Dat doe je met deze 14 tips

UvA