Janneke Juffermans Mentale gezondheid 15 jul 2021, 11:50

Leestijd: 5 minuten

7 tips die je kind helpen om een eigen mening te vormen

Een voorval op school, een nieuwe kleur op de muur of klimaatverandering. Talloze keren per dag komt je kind in een situatie waarin een standpunt ertoe doet. Vindt jouw kind het lastig om een eigen mening te vormen? Of is het een pleaser? Zeven tips om je kind hierbij te helpen.

Zo denk ik er over!

Een eigen mening vormen is niet makkelijk. Zeker niet in een wereld waar de standpunten, ideeën en discussies je om de oren vliegen. Denk alleen al aan school, televisie, social media, vriendjes en feestjes. Je kind kan makkelijk verstrikt raken in een wirwar aan meningen en het moeilijk vinden om zelf een keuze te maken.

Om je kind te helpen om zelf een standpunt in te nemen, is het belangrijk dat je je realiseert dat je kind al heel jong is begonnen met leren nadenken en beredeneren. Denk maar aan een peuter die hartgrondig ‘nee’ zegt als hij iets niet wil. Stapje voor stapje ontwikkelt zich dat verder. Die eigen mening zit er dus gewoon in, maar sommige kinderen kunnen er moeilijk bij komen. Daar kun jij bij helpen!

1. Zelfvertrouwen

Aan de basis van een eigen mening ligt zelfvertrouwen. Je kind heeft het recht om zichzelf te zijn, met eigen ideeën, overtuigingen en zienswijzen. Ook al ben je het niet eens – respecteer wie je kind is en welke ideeën je kind heeft. Als je je kind simpelweg wilt leren om altijd gehoorzaam te zijn, zal het voor je kind moeilijk zijn om op latere leeftijd kritisch te denken. In plaats van op te komen voor de eigen mening, zal je kind dan aarzelen om zich uit te spreken.

Een kind dat steeds te horen krijgt: ‘Nee, dat mag je niet denken’, of: ‘Wat een raar idee’, zal zich op een gegeven moment niet snel meer uitspreken. Het zal het gevoel hebben dat er toch niet geluisterd wordt en dat zijn of haar mening er niet toe doet. Dit kan ervoor zorgen dat het zich onzeker voelt.

2. LSD

Nee, dit is geen advies om je kind drugs te geven. Misschien ken je de afkorting al, maar zo niet: LSD staat voor Luisteren, Samenvatten en Doorvragen. Dit zijn belangrijke elementen voor een goed gesprek, en zéker als het erom gaat dat je je kind zelfvertrouwen wilt geven. Wees nieuwsgierig naar de mening van je kind en onthoud: je hoeft het niet met elkaar eens te zijn.

Ga niet meteen je eigen standpunt verdedigen, maar check of je goed begrepen hebt wat je kind zojuist heeft gezegd: ‘Begrijp ik het goed dat jij vindt…’ En vraag vervolgens door. Als je een puber hebt, kun je ook vragen of hij of zij jou ook begrepen heeft. Vermijd het om je kind te willen overtuigen, want dan luister je niet goed naar zijn of haar standpunt.

3. Wel of niet meebeslissen

Het maakt nogal uit wat het doel van een discussie is. Wisselen jullie alleen meningen uit of mag je kind ook meebeslissen over iets? Zorg dat je voor jezelf duidelijk weet over welke onderwerpen je kind mag meebeslissen en waar je grenzen liggen.

Als jullie gesprek gaat over iets waarbij je grenzen wilt stellen, zoals bedtijden, zeg dan duidelijk dat je benieuwd bent naar de ideeën van je kind, maar dat jij uiteindelijk een beslissing neemt. Je kind weet dan waar het aan toe is. Voer het gesprek volgens LSD, oordeel niet en leg vervolgens uit waarom je wel of niet mee kunt gaan in het standpunt van je kind. Je kind leert hierdoor dat het een eigen overtuiging mag hebben en dat dingen dan soms toch anders kunnen lopen.

Als je met een puber praat over regels die je wilt afspreken, laat je kind dan ook meedenken over redelijke consequenties. Als hij of zij de regels niet naleeft, kun je daarnaar verwijzen.

4. Hardop redeneren

Vraag je kind regelmatig naar een mening, ook als het gaat om kleine keuzes. Bijvoorbeeld: ‘Wat vind jij fijn?’ Of: ‘Hoe zou jij het doen?’ Als er een lastige kwestie op tafel ligt, laat je kind hier dan eens hardop over nadenken. Dit kan gaan om grote én kleine keuzes, zoals: worst of kaas op brood.

Laat hem of haar verschillende standpunten bedenken en uitleggen waarom deze wel of niet een goed standpunt zijn.

Ga niet meedenken of meepraten, maar stel alleen vragen. Vraag ook steeds welke consequenties een bepaalde keuze kan hebben, zodat je kind leert dat keuzes ook gevolgen hebben. Je kind leert dan om in te schatten of het een goed idee is om voor een bepaalde keuze te gaan.

Laat je kind zoveel mogelijk zelf een oplossing bedenken. Op die manier komt je kind uiteindelijk zelf tot een uitkomst. Het zal je kind bovendien een boost voor het zelfvertrouwen geven als het merkt dat het een eigen mening kan vormen.

https://www.jmouders.nl/dit-is-wanneer-jij-je-kind-voor-zichzelf-moet-laten-opkomen-of-juist-kan-ingrijpen/

5. Werkvormen

Mocht je er meer werk van willen maken, dan vind je op internet ook nog allerlei werkvormen om je kind te helpen om een eigen mening te vormen. Een voorbeeld is de schijf van drie. Je tekent op een groot vel papier een cirkel die in drie parten verdeeld is. Schrijf boven de cirkel een stelling en schrijf in elke schijf een titel: eens, oneens, twijfel. Laat je kind nu in elk deel zoveel mogelijk argumenten bedenken waarom

6. Het goede voorbeeld

Zoals voor alles in de opvoeding geldt ook hier: jij bent het voorbeeld. Als je kind ziet dat jij voors en tegens tegen elkaar afweegt en vervolgens tot een duidelijk standpunt komt, zal het dat eerder iets van leren dan wanneer je alleen zegt: ‘Dat vind ik gewoon’.

Zelfdiscipline: het geheim voor goed opgevoede kinderen

7. Debatteren op school

Goed een eigen mening verwoorden en goed naar elkaar luisteren is niet alleen belangrijk voor je eigen kind, maar eigenlijk voor de hele samenleving. Helemaal geen gek idee dus als er ook op school aandacht aan besteed wordt. Misschien gebeurt dat al in de klas van je kind of is er een debatclub op school.